Ho se leka-lekane ha sechaba - ho bonahala e le ntho e 'ngoe le e' ngoe e fetileng 'me e lokela ho e-ba teng, empa mehleng ea kajeno ho na le mekhoa e mengata ea hore sechaba se teng kajeno' me sena se baka ho hloka toka ho batho ba amehang ke ho se lekane ha sechaba.
Ho se lekane ha sechaba - ke eng?
Ho se lekane ha sechaba se bile teng ho tloha mehleng ea boholo-holo ea ho iphetola ha batho. Histori ea linaha tse fapaneng e fana ka bopaki bo totobetseng ba se lebisang khatellong le bokhobeng ba batho - tsena ke lihlopha tsa merusu, likhohlano tsa tlala, lintoa le liphetoho. Empa phihlelo ena, e behiloeng ke mali ha e rute letho. E, joale e nkile foromo e lesesaane, e koahetsoeng. Ho se lekane ha sechaba ho hlalositsoe hokae 'me ho emela eng kajeno?
Ho se lekane ha sechaba ke ho arola kapa ho arohana ha batho ho ea likolong, mekhatlo kapa lihlopha, ho ea ka boemo ba bona sechabeng, se bolelang ho sebelisa ka tsela e sa lekaneng menyetla, melemo le litokelo. Haeba ho se lekane ha sechaba ho emeloa ka mokhoa o hlophisitsoeng ka lehare, joale maemong a tlaase ho tla ba le khatello, ba futsanehileng, le ho feta bahatelli le ba ruileng , ba nang le matla le chelete matsohong a bona. Ena ke pontšo e kholo ea ho hlophisa sechaba sechabeng le mafutsana. Ho na le matšoao a mang a ho se lekane ha sechaba.
Lisosa tsa ho se lekane ha sechaba
Lisosa tsa ho se lekane ha sechaba ke life? Litsebi tsa moruo li bona sesosa sa sesosa se lekanang le thepa le kabo ea maruo ka kakaretso. R. Michels (setsebi sa lipolotiki sechabeng sa Jeremane) o ile a bona lebaka la ho fana ka litokelo tse matla le matla ho mechine ea 'muso, e khethiloeng ke batho ba tšoanang. Lisosa tsa ho se leka-lekane ha sechaba ka maikutlo a setsebi sa mekhatlo ea Mafora E. Durkheim:
- Ho khothatsa batho ba tlisang phaello e kholo ho sechaba, tse ntle ka ho fetisisa khoebong ea bona.
- Litšobotsi tsa botho le litalenta tsa motho eo, ho li arolelana le sechaba se akaretsang.
Mefuta ea ho se lekane ha sechaba
Mefuta ea ho se leka-lekane ha sechaba e fapane, kahoo ho na le lihlopha tse 'maloa. Mefuta ea ho se lekane ha sechaba ka litšobotsi tsa mmele:
- lilemo-lemo li sebetsa ho batho bohle ba lilemong tse itseng tsa lilemo, sena se ka ba le sepheo sa ho hira, bacha ha ba nkoe ka lebaka la ho hloka phihlelo, batho ba hōlileng, ka phihlelo ea bona e kholo, ba nkeloa sebaka ke bacha, ba ba tšepisa ho tloha boemong ba bahlokomeli ba bona;
- ho se tšoane ha thobalano le sechaba - mona ho khoneha ho nahana ka ts'ebetso e joalo e le khethollo ea basali , e hlalositsoeng ke hore basali ba fokolang ba nang le boikarabelo ba bophelo ba moruo ba naha, mosali o fuoa karolo ea "monna oa hae";
- ho se lekane ha merabe ea sechaba - lihlopha tse nyane, tse seng karolo ea "morabe o mosoeu" li hatelloa haholo ka lebaka la liketsahalo tse kang ho hlekefetsoa le khethollo ea merabe.
Ho se lekane ha sechaba ho amanang le maemo sechabeng:
- ho hloka / ho fumaneha ha leruo;
- haufi le matla.
Pontšo ea ho se lekane ha sechaba
Matšoao a mabeli a ho se leka-lekane ha sechabeng a hlokomeloa ka ts'ebetsong e kang khaolo ea mosebetsi. Mesebetsi ea batho e fapane 'me motho e mong le e mong o fuoa litalenta le bokhoni, bokhoni ba ho hōla. Ho se lekane ha sechaba ho bonahala e le ho khutlela litokelo ho ba nang le litsebo le ba tšepisang sechaba. Ho ts'oaroa ha sechaba kapa stratification (ho tsoa lentsoeng la "strata" - sebopeho sa geolo) ke kemiso ea lekala la maemong a phahameng, ho arohana ka likarolo, 'me haeba pele ho moo e ne e le makhoba le makhoba a makhoba, marena a boipheliso le basebeletsi, joale seemong sa hona joale ke karohano ho:
- sehlopha se phahameng ka ho fetisisa;
- sehlopha sa bohareng;
- mafutsana (sechabeng se kotsi);
- ka holim'a bofutsana.
Liphello tsa ho se lekane ha sechaba
Ho se lekane ha sechaba le bofutsana, bo bakoang ke hore mehloli e meholo ea polanete e ka sebelisoa feela ke bakhethoa e bakang likhohlano le lintoa har'a baahi. Liphello li tsoela pele butle-butle 'me li bontšoa ka nts'etsopele e fokolang ea linaha tse ngata, sena se lebisa tlhokomelong ea hore tsoelo-pele moruong e boetse e fokotseha, demokrasi e le tsamaiso e lahleheloa ke maemo a eona, tsitsipano, ho se khotsofale, khatello ea kelello, ts'oaetso ea sechaba e ntse e eketseha sechabeng. Ho latela Machaba a Kopaneng, lihlahisoa tsa halofo ea lefats'e li na le 1% ea seo ho thoeng ke batho ba phahameng ka ho fetisisa (puso ea lefatše).
Melemo ea ho se lekane ha sechaba
Ho se lekane ha sechaba sechabeng e le ntho e hlollang ha ho na litšobotsi tse mpe feela, ha re nahana ka ho se leka-lekane ha sechaba sechabeng, hoa khoneha ho hlokomela lintho tsa bohlokoa, ho ba le maikutlo a hore ntho e 'ngoe le e ngoe "e na le sebaka sa ho ba tlas'a letsatsi". Merero ea ho se lekane ha sechaba ka motho:
- khothatso ea ho ba se molemo ka ho fetisisa khoebong ea hau, ho eketsa litalenta le bokhoni ba hau;
- tšusumetso ho ba batlang ho tsoa bofutsaneng ;
- ho laela moruong oa moruo, ba nang le chelete e ngata e hlahisang lisebelisoa, ho fapana le ba se nang chelete mme ba khona ho iphepa ka bobona le malapa a bona.
Mehlala ea ho se lekane ha sechaba sechabeng
Mehlala ea ho se lekane ha sechaba kapa tsamaiso ea stratification:
- Bokhoba ke boemo bo fetisisang ba bokhoba, mofuta oa pele oa ho se lekane ha sechaba ho tsejoang ho tloha khale.
- Caste . Mofuta oa stratification o hlahisitseng batho ho tloha mehleng ea boholo-holo, ha ho se lekane ha sechaba ho ne ho khetholloa ke ho itšireletsa, ngoana ea hlahileng ho tloha ha a tsoaloa o ne a e-na le caste e itseng. India, ho ne ho lumeloa hore tsoalo ea motho ka caste e itšetlehile ka liketso tsa hae bophelong bo fetileng. Li-castes tse 4 feela: li-brahmanas tse phahameng ka ho fetisisa, li-kshatriyas - bahlabani, vaisyas - bahoebi, bahoebi, sudras - bahlaseli (tlaase).
- Libaka . Libaka tse phahameng - bokhabane le baruti ba ne ba e-na le tokelo ea molao ea ho fetisetsa thepa ka lefa. Lihlopha tse se nang bokooa - litsebi tsa bo-rakhoebo, lihoai.
Mefuta ea kajeno ea ho se lekane ha sechaba
Ho se lekane ha sechaba sechabeng sa mehleng ea kajeno ke thepa ea tlhaho, kahoo khopolo ea sechaba ea ts'ebetso e nka ho hlophisa ka tsela e nepahetseng. Setsebi sa tsahisano sa Maamerika B. Barber o ile a arolelana mefuta ea mefuta ea mekhoa ea mekhoa ea mekhoa ea mekhatlo ea mefuta-futa,
- Mosebetsi oa botumo.
- Boteng ba matla.
- Leruo le chelete.
- Bolumeli bo kopanetsoeng.
- Boteng ba thuto, tsebo.
- Ke karolo ena kapa sechaba seo, sechaba.
Ho se lekane ha sechaba sechabeng
Bothata ba ho se lekane ha sechaba ke hore khethollo ea morabe, ho hlekefetsoa le khethollo e itšetlehileng ka bong bo tsoaloa. Tlhaloso e khethollang ka ho fetisisa ea ho se lekane ha sechaba sechabeng ke chelete e fapaneng ea baahi. Lisosa tse susumetsang ts'ebetso ea sechaba lefats'eng lohle li ntse li lekana le lilemong tse ngata tse fetileng:
- tsela ea bophelo - litoropong kapa mahaeng, 'nete e tsejoang haholo hore metseng ho lefshoa ha mosebetsi ho fokotseha ho feta motseng,' me maemo a atisa ho mpefala, mme mosebetsi o feta;
- boikarabelo ba sechaba ('mè, ntate, tichere, molaoli) - ho tseba boemo, botumo, boteng ba matla, thepa;
- karohano ea mosebetsi - mosebetsi oa matsoho le oa kelello o lefuoa ka litsela tse fapaneng.
Na ho se lekane ha sechaba ho tlosoa?
Histori e tlalehiloeng litokomaneng ha e tsebe nako eo ho neng ho ke ke ha e-ba le ho se lekane ha sechaba le ho arohana ha sechaba ho etsoa ka thata. Empa ka linako tse ling ho na le ho sotha ho hoholo, ka lebaka la hore batho ba utloa bohloko, kahoo ke habohlokoa ho boloka teka-tekanyo le mosebetsi oa batho ba nang le matla a ho loanela ntlafatso ea sechaba, le hore ba se ke ba fokotsa moruo le ho eketsa bofutsana har'a baahi. Litsela tsa ho hlōla ho se lekane ha sechaba:
- ntlafatso ea litšebeletso tsa sechaba ;
- ho fumaneha ha meriana e phahameng ea boleng bo phahameng le thuto;
- ho thusa mafutsana le ba holofetseng;
- nts'etsopele ea liketso tse tloaelehileng, melao, chelete ea matšeliso, ho sireletsa leseli le sa sireletsang la sechaba (likhukhuni, ba nang le bokooa, bo-'mè ba masoha);
- ho fana ka libaka tsa mosebetsi bakeng sa batho ba nang le bokooa;
- ho fana ka menyetla e lekanang ea banna le basali ho hira.